Het leven is een kansendans

De geur van koffie vulde de ruimte, de aanblik op de koffiekoeken en een gevarieerd ontbijtbuffet deed mijn maag grommen. Niet lang daarna stroomden onze eerste deelnemers binnen, voor iets wat iedereen graag wel eens doet: rijkelijk en lekker gaan ontbijten. Gezellig samen smikkelen, maar zonder de zorgen van een dure rekening die achteraf zou komen. Dat is wat we iedereen gunnen. Want armoede is een onrecht. Ook voor zij die het niet breed hebben wil Avansa tijd en plaats maken in haar huis.

Daarom startten we het project Café Matinee voor mensen in (kans)armoede, samen met onze Sint-Niklase partners: welzijnsschakel De Springplank, inloopcentrum Den Durpel en ontmoetingshuis Zigzag.

Het concept? Een ontbijt gevolgd door een interactieve infosessie, workshop of uitstap rond sociale grondrechten.

Ontnomen sociale grondrechten

Euhm, sociale grondrechten? Wat is dat, denkt u? Lieven De Pril en Caro Bridts leggen het haarfijn uit in hun nieuwste boek ‘De kansendans’. Sociale grondrechten erkennen het recht op een menswaardig leven en vereisen dat de overheid actief optreedt om daarvoor te zorgen. Maar ze zijn niet onvoorwaardelijk of afdwingbaar.

Voor velen klinken deze sociale grondrechten als een vanzelfsprekendheid: een stabiel gezinsleven, kansen op een fijne job en inkomen, voldoende brood op de plank, de kans om een culturele uitstap of een reis te maken, een eigen en degelijke (huur)woning, aandacht voor fysieke en mentale gezondheid, de mogelijkheid om verder te studeren en een sociaal vangnet.

Helaas is dit niet voor iedereen het geval. Steeds meer en meer mensen leven vandaag in armoede. Eén op tien mensen in Vlaanderen heeft een inkomen lager dan de armoederisicogrens. Maar armoede is veel meer dan het niet hebben van geld. Armoede is een schending van de sociale grondrechten, op meerdere levensdomeinen. Het is een web van problemen waarin mensen vast komen te zitten.

Daarom vinden we deze sociale grondrechten zo belangrijk. Elke maand komen we met Café Matinee samen rond een van deze grondrechten. De bedoeling is om onze deelnemers handvatten aan te reiken om hun zelfredzaamheid te verhogen. In het voorjaar lieten we de deelnemers zelf bepalen welke grondrechten prioriteit hebben.

Gezondheid en huisvesting staken er met kop en schouders boven uit.

Emoties, datgene dat ons mens maakt

Laatst zei Sabine: “Iedereen hier zit eigenlijk wat in hetzelfde schuitje. Het doet deugd om eens ons verhaal te kunnen vertellen.”. Veel deelnemers zijn erg dankbaar voor het initiatief en het luisterende oor dat ze bij ons krijgen.

Naast gevoelens van dankbaarheid en zelfwaarde ervaren we ook onderlinge gevoelens van jaloezie en onbegrip. Waarom geraken zij sneller aan een sociale woning dan ik? Zij zijn hier enkel voor het ontbijt, dat is toch niet de bedoeling? Gevoelens waar we ook op gepaste manier mee aan de slag gaan.

We werken met deelnemers van verschillende organisaties en in verschillende situaties, en dat kan voor de nodige uitdagingen zorgen, maar wat ze gemeenschappelijk hebben is dat elk zich in een oneerlijke situatie bevindt. “Gevoelens van uitsluiting hebben een grote invloed op iemands leven. Die gevoelens brengen meer schade toe dan het feit dat er weinig geld is.” (C. Bridts, L. De Pril, 2021, De kansendans, pg 39)

Hoe moet het verder?

Avansa blijft zich extra inzetten rond het thema armoede. Café Matinee blijft maandelijks op de agenda staan en de internationale dag van het verzet tegen armoede (17 oktober) zetten we extra in de verf.

Dit jaar staat 17 oktober in het teken van wonen. En dit komt net als geroepen. Rond het thema wonen zijn er veel moeilijkheden en frustraties. “Tijdens de pandemie werden in de rijke westerse landen tijdelijk maatregelen genomen om het leed van mensen te verzachten. Diegenen die het al langer niet meer redden, keken met grote ogen naar de nieuwe ondersteunings-initiatieven. Er bleek plots wel heel wat mogelijk… en zij wachten al zo lang op maatregelen.” (C. Bridts, L. De Pril, 2021, De kansendans, pg 13).

Met een ludiek en volwassenvriendelijk poppentheater trekken we naar Dendermonde, Sint-Niklaas en Wetteren. Dieter Vanoutrive van Vzw Poppentheater Pedrolino kaart op een humoristische manier de krapte in de huurmarkt aan. Welkom!