Is humor lokaal gebonden of universeel?

Twee weken geleden organiseerde ik een online Babbelonië over humor, op vraag van de deelnemers zelf. Dit leek me niet zo simpel, omdat humor en ironie een van de moeilijkste nuances zijn om te leren bij een tweedetaalverwerving (ikzelf vat na acht jaar Spaans studeren en praten nog steeds amper Spaanse mopjes).

En dan komt er nog bij dat waarmee je kan en mag lachen, heel lokaal gebonden is. Mag je bijvoorbeeld lachen met andere nationaliteiten? Zoals Belgen met Nederlanders doen en vice versa? Philip Geubels weet er ongetwijfeld alles over.

Bovendien zijn personen met wie gelachen wordt, bijvoorbeeld politici, ook niet universeel gekend. Hetzelfde geld voor lachen met de actualiteit.
Niet iedereen kent de nieuwsfeiten waarmee de spot gedreven wordt, zoals Lectrrr of Kim dat zo vaak doen.

Ik startte de Babbelonië-sessie met een filmpje over Kabouter Wesley (zie hieronder): hier misleidde de dolfijn de kabouter door te zeggen dat er een schip gekapseisd was voor de kust. Gevolg: Kabouter Wesley weg om de drenkelingen te redden, zodat Dolfijn zijn portefeuille kan stelen. Deze grap werkte niet zo goed bij de anderstaligen, volgens mij omdat er veel talige humor in zit en Kabouter Wesley ook maar grappig wordt na het zien van een aantal filmpjes.

Wat werkte wel? Gelukkig bestaat er zoiets als cartoons, waarbij een beeld meer kan zeggen dan duizend woorden. Veel mopjes werden hier herkend en gesmaakt, we hebben heel wat afgelachen. Maar het werd wel duidelijk dat het herkennen van politieke figuren en actueel nieuws essentieel is om een mop te begrijpen.

Philippe Geubels werkte ook goed bij de anderstaligen. De aflevering van Geubels en de Hollanders waarin hij Nederlands en Vlaams vergelijkt, zorgde voor heel wat hilariteit.

Bijvoorbeeld het verschil tussen doorgaan en doorgaan: Als een Belg zegt op café dat hij doorgaat, dat gaat hij naar huis. Een Nederlander zou juist kunnen denken dat hij nog even doorgaat (continueren) met zijn cafébezoek en hem nog een pint trakteren.

Op basis van mijn bevindingen, vind je hier 5 tips voor grappen en grollen die overal werken:

1. De schoonmoedermop. Oh ja, deze komt overal terug.
2. Situatiehumor: als iemand in de groep zijn boterham met choco op de besmeerde kant valt of uitglijdt over een bananenschil.
3. Cartoons die gaan over universele zaken, zoals: huisdieren of kinderen.
4. Moppen over de Nederlandse taal: grappige woorden (kapseizen) en taalverschillen (Nederlands doorgaan vs. Vlaams doorgaan)
5. Moppen over Belgische gewoonten en de ingewikkelde politieke structuur. Want lachen met jezelf is gezond.

Tot slot: Lachen is gezond en humor kan verbinden over nationaliteiten heen, vraag dus zeker eens aan je anderstalige buur om je een goede mop te vertellen!