Een vriend huren?

Is het ooit al in je opgekomen om een vriend te huren voor een paar uur? Het kan, én het is booming business. De eenzaamheidseconomie, zo noemt Noreena Hertz het.

Hoe herstellen we het menselijk contact in een wereld die steeds verder ontrafelt? Avansa Waas-en-Dender gaat de komende jaren deze uitdaging aan. Ter voorbereiding lazen alle collega’s het boek ‘De eenzame eeuw’.

Herkenbaarheid en verontwaardiging

Sofie: We voelden ons zelfs voor covid-19 al geïsoleerd, als een splintertje, begint het boek. Contactloos wàs al een actieve keuze. Hertz houdt een spiegel voor, het beeld is niet fraai. Een maskerade van maniakken, een spektakel van spoken. Eenzaamheid als sluipend gif, via telewerk en smartphone letterlijk afgeschermd van anderen. Ik doe de eenzaamheidstest en ook ik slaag. Of faal. Een knuffel, iemand?

Carine: Eind jaren 70 raakten mijn vriendinnen en ik in de toenmalige crisis als piepjonge vrouwen amper aan werk en geld. We fantaseerden dat we als oude vrouwtjes zouden samenwonen, en uit armoede winkeldiefstalletjes zouden plegen. En als we opgepakt werden? Geen probleem. In de gevangenis kregen we tenminste eten. 40 jaar later blijkt dit werkelijk te gebeuren in Japan. Alleen niet uit armoede. Maar uit eenzaamheid. Straf.

Ingrid: Vriendelijk en zorgzaam zijn zonder er iets voor terug te verwachten heeft een positief effect op de mentale gezondheid. Het is natuurlijk gemakkelijker om hulpvaardig te zijn voor anderen als je niet continu aan het werk bent. Kunnen we de coronapandemie zien als een kans om nieuwe structuren en gedrag te ontwikkelen waardoor we elkaar beter kunnen helpen?

Liza: Dat eenzaamheid onze samenleving afbrokkelt wist ik al. Maar dat er zoveel mensen over de hele wereld eenzaam zijn, deed me toch even slikken. Ik las de bizarste dingen in dit boek, zoals mukbangs (online vreetpartijen) bekijken tijdens je maaltijd, als oplapmiddeltje om je toch maar even minder eenzaam te voelen.

Eenzaamheid in een digitale-videocall-tijd

Pieter: Het boek toonde mij dat iedereen iets aan eenzaamheid kan doen. Door meer bij buurtwinkels te kopen, een praatje te maken met de buren, oogcontact te zoeken met mensen of een mail te vervangen door een telefoongesprek. En ook: mijn telefoon vaker wegleggen en échte contacten aangaan.

Kim: Recent onderzoek wees uit dat vreemden significant minder naar elkaar glimlachen als ze hun smartphone bij zich hebben. De keerzijde van ‘overal en altijd bereikbaar zijn’ is dat we hierdoor eenzamer worden. Al deze kleine gedragingen veranderen mens en maatschappij en niet op een positieve manier als het over sociaal contact of sociale relaties gaat.

Kathleen: Tweehonderdtwintig. Dat is het gemiddelde aantal keren per dag dat we op onze telefoons kijken. Nooit eerder waren we zo continu afgeleid. De kansen op kleine ontmoetingen bij de bakker, op de tram, in de wachtkamer moeten concurreren met een oneindige stroom van ‘content’ op onze smartphones. Zijn we in het gezelschap van anderen soms niet feitelijk alleen?

Een positieve blik naar de toekomst.

Johan: Er is maar één wereld, en die delen we met anderen. Die anderen lijken op ons. Veel meer dan we denken. En ze verschillen van ons. Dat maakt het leven zoveel rijker. Sluit jezelf niet op in een cocon van wij tegenover de anderen. Avansa trekt voluit die kar van de verbinding. Daarom werk ik hier.

Veronique: Veertig procent, dat is wereldwijd het percentage kantoormedewerkers die zegt zich eenzaam te voelen op het werk. Wat is er gebeurd met de smalltalk? Laten we genezen van ons grotsyndroom en weer de wijde wereld verkennen, of we kunnen alleszins terug starten met smalltalk. Ik begin alvast vandaag.

Marleen: Dit is de eenzame eeuw, maar er is een alternatief. De toekomst ligt in onze handen. Deze constructieve boodschap helpt me om de vele negatieve berichten die de maatschappij binnensijpelen te zien als slechts één kant van de medaille. Het boek reikt zoveel ideeën en voorbeelden aan dat ik blijf geloven in menselijkere alternatieven.

Koen: Hertz beschouwt eenzaamheid niet alleen als het traditionele gebrek aan liefde, gezelschap of intimiteit. Ze ziet het ook als het gevoel niet ondersteund of gewaardeerd te worden door medeburgers, werkgevers, gemeenschap en overheid. Gelukkig formuleert ze ook antwoorden, daagt ze ons uit om zelf verantwoordelijkheid te nemen. Als medeburger, collega, gemeenschap. Als mens. Vanuit Avansa Waas-en-Dender gaan we deze uitdaging de komende jaren voluit aan.