Time flies, when you’re having fun. Exact 1 jaar geleden zijn we gestart met een groepje mensen, genoeg goesting en één geleende grelinette (woelvork). Wat hebben we geleerd? En hoe ligt de samentuin er nu bij?
Dat kunnen we kort omschrijven: florissant.
Het was een jaar met heel wat uitdagingen en verrassingen. Kansen deden zich voor, mogelijkheden groeiden, nieuwe pistes dienden zich aan. Wonderlijk hoe een klein ideetje kan uitmonden in een veel groter iets.
De tuin staat er op het eind van de zomer schitterend bij. Mooie, gezonde planten en een tevreden tuinploeg.
De oorspronkelijke tuiniersploeg onderging ondertussen wel wat wijzigingen. Enkelen haakten af, nieuwe tuiniers kwamen er bij. De diversiteit in de groep is groot. Het aantal nationaliteiten is ook groot. Bij de buurtbewoners zijn het allemaal Belgen, behalve ééntje. ‘Ons’ Praphit is van Thaise origine.
Bij de nieuwkomers van het opvangcentrum zien we véél verschillende nationaliteiten. Syrië, Eritrea, Somalië, El Salvador, Afghanistan, Palestina, Turkije, heel wat landen zijn vertegenwoordigd. Bijzonder boeiend om hen te ontmoeten. Ook soms best confronterend.
Ik herinner me nog glashelder de allereerste keer dat we samenkwamen. De buurtbewoners allemaal met rubber laarzen aan. De nieuwkomers met witte sneakers. Nooit aan gedacht dat dat hun enig paar schoenen was. Uiteraard mochten deze niet vuil worden. Uit arren moede – ditmaal helaas letterlijk – tuinierden ze die keer op blote voeten. Ik was een beetje in shock.
Enkele buren zorgden nadien voor rubber laarzen, we kochten er een aantal bij en van Wouter Torfs himself kregen we er nog eens 8 paar bovenop. We hebben op dit moment een mooi assortiment in verschillende maten. En dat is nodig. Zowel tengere jongens met schoenmaat 38 als breedgeschouderde figuren met maat 45 komen langs.
Kan allemaal. En dan hebben we het nog niet eens over de taal gehad. Over Babylonische spraakverwarringen weten we ondertussen alles. Een aantal nieuwkomers spreekt een mondje Nederlands, anderen kunnen een beetje Engels of Frans. Soms is het gebarentaal of een vertaalapp. Niet altijd simpel. Eenvoudige kwesties kunnen eenvoudig uitgelegd worden. Bij complexere thema’s ligt dat veel moeilijker.
Grappig ook om te ervaren dat zo goed als alle nieuwkomers aardappels, bonen en mais kennen. Andere gewassen zoals radijzen, rabarber of witloof blijken dan totaal ongekend.
Onze groep omvat zowel ervaren tuiniers, beginnende groentjes als compleet onervaren. En dat vormt geen enkel probleem. Het blijft fantastisch om te zien hoe al deze verschillende talenten samensmelten en leiden tot schitterende resultaten.
En resultaten zijn er. In februari en maart legden we de moestuinbedden aan. Het was een hele klus om deze onkruidvrij te maken. Zij aan zij, werkten we samen. Nationaliteit, cultuur, gender, leeftijd of wat dan ook, compleet geen belang. United we stand.
Zelfs met de afgelopen kurkdroge en hete maanden regen we de succesvolle teelten aaneen. De wonderbaarlijke groei van de eerste spinazie en de oogst van de lekkerste radijzen ooit. De heerlijke sugarsnaps die we en passant opaten. Alle boontjes die we trokken.
Bij het rooien van de aardappelen, gedroegen we ons als verwonderde kinderen die in de rulle aarde zochten naar paaseieren. Het zien van de eerste volwaardige sponskomkommer verbaasde ons, het was ons gelukt!
Van de 60 venkelplanten hebben de slakken er toch wel zeker 45 voor hun rekening genomen.
Uiteraard, hier en daar eens een mislukkingsken. De uiterst karige worteloogst, de bloemkolen die – ondanks de bescherming – toch compleet onder de larven zaten. Van de 60 venkelplanten hebben de slakken er toch wel zeker 45 voor hun rekening genomen. En dan zwijgen we nog over de zonnebloemen. Ik denk dat slakken dat toch wel het summum vinden. Hoeveel keer dat dat opnieuw uitgeplant werd, weet ik niet exact, maar er zijn véél pogingen gedaan. Slechts enkelen hebben het gehaald. Maar zij spreiden fier hun schoonheid ten toon.
Ook qua infrastructuur groeide het geheel. Het schuurtje werd door bevriende wijkbewoners vakkundig verbouwd. Staat ondertussen barstensvol materiaal. Kruiwagen, hark, grelinette, schoppen, emmers, alle soorten netten, biologische potgrond, zaaitrays, … Denk aan tuinmateriaal en het staat er.
Een bevriende schrijnwerker timmerde een composttoilet. We maken er dankbaar gebruik van.
Verder op onze site ook nog 2 ibc-tanks en enkele tonnen om zoveel mogelijk regenwater te stockeren, 2 prachtige picknicktafels en een zitbank.
Onze laatste aanwinst is een serre. Véél later dan gewenst aangekomen, maar enthousiast volgeplant met tomaten- en komkommerplanten die het daar geweldig vinden. Basilicum en peterselie laten zich ook niet onbetuigd. Het was een fantastisch jaar. Enorm veel genoten, geleerd en gedaan.
Zijn er verbeterpunten mogelijk? Zeker weten. Volgend jaar kunnen we beter inzetten op het gebruik van onze serre. We kunnen dan enkele vroegere teelten zaaien. We nemen ons ook voor niet té enthousiast te willen zijn en voortaan geen héle pakjes zaad op hetzelfde ogenblik te zaaien. Beschermingsnetten goed en efficiënt aanbrengen is ook nog een werkpuntje. En wat doen we met de woelmuizen? Dienen we ook nog eens fatsoenlijk uit te zoeken.
Zijn er nog dromen? Natuurlijk.
Het afgelopen jaar focusten we vooral op groenten en kruiden. Fruit telen op de – relatief – beperkte oppervlakte ligt een pak moeilijker. Maar een grote eye-opener voor mij was toch dat de aanwezigheid van - een eerder bescheiden aantal - bloemen zoveel plezier opleverde. Biologische bloemen zijn sowieso goed nieuws voor bijen en andere bestuivers, maar ik wist niet dat ze voor zo’n visueel genot konden zorgen bij zoveel uitleenlopende mensen. Een reden te meer om volgend jaar zeker in te zetten op méér bloemen.
In het najaar steken we alvast tulpenbollen, narcissen en krokussen de grond in. We verzamelen nu volop zaden van cosmea, meisjesogen, ridderspoor en zinnia. En onderzoeken of de vaste plantjes – vrouwenmantel, duizendblad, geranium – de droogte overleefd hebben. Over solidago, Oost-Indische kers en prikneus hoeven we ons waarschijnlijk geen zorgen te maken.
Des goûts et des fleurs, on ne discute pas.
Wist je dat bepaalde bloemen ook als natuurlijke textielverfplant ingezet kunnen worden? Stiekem droom ik al over een bijkomend stuk thematuin: verfplanten.
Wat verf betreft, op ons stuk staat ook een notelaar. Met de bruine bolster kan je bister-inkt maken. Eind juni mengde ik groene bolsters met rode wijn, suiker en pure alcohol. Op het eind van het jaar verwacht ik lekkere notenporto te kunnen verdelen.
We hopen nog op een mooi najaar. In afwachting vieren we alvast ons éénjarig bestaan met een potluck-picknick en toosten we op nog vele vruchtbare jaren. Santé!