Het afgelopen jaar boden we een platform aan mensen met financiële uitdagingen in Sint-Niklaas. Het project Onderbelicht geeft hen een stem. Om onze deelnemers te laten blinken in hun talent gaven we de pen voor dit artikel aan onze deelneemster Agnes.
Iedereen dezelfde kansen?
Agnes: Als alleenstaande moeder heb ik veel obstakels overwonnen die me diep hebben geraakt, maar ik blijf positief in het leven staan. Ik woon al meer dan 20 jaar in het centrum van Sint-Niklaas. Mijn kinderen zijn hier opgegroeid en zijn inmiddels uitgevlogen. Ik hou van deze stad en geniet van de culturele activiteiten waar ik dankzij de kansenpas vaak voordelig aan kan deelnemen. Toch geloof ik dat er beleidsmatig nog veel meer kan gebeuren op het vlak van kansen voor iedereen (en in het bijzonder voor alleenstaanden).
De kracht van Onderbelicht
“Onderbelicht” kwam op het juiste moment in mijn leven. Via mijn vrijwilligerswerk bij het Huis van de Mens werd ik uitgenodigd om deel te nemen. Vaak voel ik de stigmatisering en het onterecht gevoel dat ontstaat door politieke beslissingen en de houding van sommige hulpverleners. Gevoelens die vaak door de media worden versterkt. Niet voor niets bestaat het woord ‘armoedeporno’. Toen ik van een invaliditeitsuitkering naar vervroegde pensionering kon overstappen, voelde ik me meteen anders, niet langer een “profiteur van het systeem”. Het project Onderbelicht biedt voor mij een veilige plek waar we echt als gelijkwaardige mensen worden behandeld, elk met ons eigen verhaal en talenten.
Samen sterker
De meeste projectbegeleiders bij Onderbelicht spreken vanuit hun eigen levenservaringen, wat vertrouwen schept. Nog nooit in mijn 64-jarig bestaan heb ik zoveel durven delen. Samen met andere deelnemers voel ik me gezien in mijn waarde en essentie. Mijn mededeelneemster Tanja zei: “Wij mogen hier mens zijn.” De groep voelt als thuiskomen. Manal beschreef het als de warmte van een familie. Natalie sprak over de sterke band die tussen alle deelnemers is ontstaan: “Ons sociaal netwerk is uitgebreid, we weten bij wie we verder terecht kunnen”, zei Miguel. De diversiteit aan mensen en ervaringen verrijkt ons allemaal en heeft ons sterker gemaakt.
Samen met andere deelnemers voel ik me gezien in mijn waarde en essentie.
Het proces, samen op weg
Het project bestond uit twee delen. In het begin hebben we vooral met elkaar kennis gemaakt en verhalen uitgewisseld. In de tweede fase kregen we workshops in storytelling, fotografie, film en sociale grondrechten. En daarna… was het aan ons! Het was de bedoeling dat we echt zelf aan de slag gingen. Ik geniet ervan dat mijn creativiteit weer wordt aangesproken. Net zoals de andere deelnemers wil ik bijdragen aan een betere, meer menselijke wereld.
We gingen aan de slag om filmpjes en foto’s te maken. Voor sommigen ging het vanzelf, voor andere deelnemers kostte het iets meer energie. Het belangrijke is dat we er allemaal zijn geraakt. Iedereen heeft een aantal foto’s gemaakt en een filmpje over zijn leven en de huidige situatie.
Kunst kan als middel dienen om verhalen te vertellen. We hebben allemaal onze eigen moeilijkheden en verlangens. Miguel wil mensen coachen en empoweren. Natalie droomt ervan zich bij te scholen om mensen ook vanuit hun thuissituatie verder te kunnen helpen. Manal wil een goed voorbeeld blijven voor andere vrouwen, zodat ze ook positieve beslissingen kunnen nemen in hun leven. Tanja is goed aangekomen in haar moederland Noorwegen en zal daar haar creativiteit inzetten om mensen te ondersteunen. Ik blijf me inzetten om mensen te helpen bij het begrijpen van de vaak onbegrijpelijke communicatie van overheidsdiensten en hen door te verwijzen naar de zaken waar ze recht op hebben. Ik heb aan beide kanten van het hulpverlenersbureau gezeten en weet hoe waardevol een luisterend oor kan zijn.
En met de veelzeggende woorden van Miguel: “The best is yet to come.” Daar gaan we voor!
Het resultaat?
Een groep mensen die zich gesteund en verbonden voelt met elkaar. Die verhalen, ervaringen en zorgen konden delen. Het traject startte in september 2023. Het was een weg van een lach en een traan. En resulteert nu in 8 ontroerende filmpjes en een fototentoonstelling over het leven van onze deelnemers. Een authentieke inkijk in het leven van mensen met financiële problemen. Door hen zelf gefilmd en gefotografeerd, met zorg gemonteerd en bewerkt. Geen armoedeporno zoals Agnes het verwoordde, maar filmpjes en foto’s waar zij (en wij met hen) heel trots op zijn en waar de buitenwereld van kan leren.
De publieke fototentoonstelling begint 20 september en de filmfestival met panelgesprek is op 8 oktober in Sint-Niklaas. Iedereen is welkom! Onderbelicht is een kans om te luisteren, te leren en samen een verschil te maken. Heel graag tot dan!
Start fototentoonstelling 20/09 tot 20/10 - Station Sint-Niklaas.
Filmfestival met nabespreking 08/10 om 19u30 - De Casino Sint-Niklaas
Start 2de fototentoonstelling: 9/10 tot 27/10 – Bibliotheek Sint-Niklaas
Onderbelicht is een project van Avansa Waas-en-Dender, ATD Vierde Wereld, Welzijnsschakels Vlaanderen. Met steun van Den Azalee, ZigZag vzw, Huis van de Mens, De Keerkring, De Variant, Refu interim, Polsslag.
