De werkende mens, werkt dat?
“Maar niet uitgeblust”, geeft Ann meteen mee nadat ze zich als ‘gepensioneerd’ omschrijft. Ze is niet de enige. “Ik behoor niet tot de klasse van de werkende mens, maar het is niet omdat ik geen betaalde job doe dat ik niet werk.” De vraag polst naar hun plaats in de samenleving, het antwoord gaat bijna altijd over (al dan niet) werken. En over hoe snel je opzij geschoven wordt, veroordeeld tot het toekijken vanaf de zijlijn. Al volgt er bij velen nog iets anders: de zorg voor anderen, via mantelzorg of vrijwilligerswerk. Mensen in armoede, in de geestelijke gezondheidszorg, slachtoffers van misdaden, mensen die voor ‘de werkende mens’ zo vaak onzichtbaar zijn, vinden allemaal hun plaats door aandacht te geven aan de ander, via verbondenheid en zorg.
“Een herstelproces is niet herstellen zoals je bij een fiets doet hé! Een mens valt niet zomaar te fixen.”
Psychotisch of comfortabel, een kwestie van perspectief
Herkenbaar dus. De huidige wereld mist ontvankelijkheid, durf en vertrouwen. “Het is ieder voor zich en er is geen verbondenheid meer. De wereld is psychotisch”, vindt Sarah. Ann is positiever: “Ik voel me erg comfortabel in deze wereld, er wordt goed voor mij gezorgd.” De algemene oproep voor meer aandacht voor elkaar valt op. Af en toe een luisterend oor, zonder te wijzen naar een schuldige. Want een aanhoudend schuldgevoel houdt mensen vaak tegen om op zoek te gaan naar nieuwe (levens)doelen. In de hulpverlening noemt men dit een herstelproces, “maar dat is niet herstellen zoals je bij een fiets doet hé! Een mens valt niet zomaar te fixen”, zegt Noël. Herstel is niet gelijk aan genezen. Het is leren omgaan met je kwetsbaarheid, met je rugzak.
(Geen) schrik van elkaar
Verbondenheid, (h)erkenning en tijd, die drie zaken zijn onontbeerlijk om erdoor te geraken. “Er is veel aandacht nodig om te kunnen herstellen. Dus misschien is de Covid-19 uitbraak ook een noodkreet geweest van de aarde: dat het hoog tijd is om aan het grote herstelproces te beginnen.” En daarmee laat Karen het hoge woord vallen. De maatregelen gelinkt aan de pandemie hebben de meest kwetsbaren het hardst getroffen: geen bezoek of ontspanning meer, weinig concrete steun. Hard roepen kunnen deze mensen niet, vanuit hun kwetsbare status. “We hebben schrik gekregen van elkaar, de angst om besmet te geraken is zo groot dat mensen soms de straat oversteken om anderen te vermijden. Kunnen we nog teruggaan naar échte verbinding na zo’n trauma? En hoe dan?”
Niet dezelfde boot, wel dezelfde storm
De vraag komt van Sarah, de antwoorden zijn gelijklopend: zie mij. “Ik ben wie ik ben, te nemen of te laten”, zegt Ann. Op welk vakje je ook staat, je bent een pion in hetzelfde spel. “Ieder moet kunnen zijn wie hij is”, vindt Karen. “Wat doet het er toe als mensen die ons niet nauw aan het hart liggen kwetsende opmerkingen proberen te maken?”. Nadia vertelt over een spontane knuffel met bemoedigende woorden van een onbekende vrouw toen ze in het park aan het huilen was. Ze is dat nooit vergeten. Misschien ligt in dat samen durven kijken onze nieuwe toekomst: met open geest, zonder verwachting dat alles weer wordt zoals vroeger. Want door vol te houden, ambitieus te zijn én hulp te durven vragen, vond Lucas zijn droomjob. Stapje voor stapje, en in contact met de ander: dat is exact waar herstel om draait.
*Omwille van privacy zijn de namen fictief.
Meer weten over herstel?
Neem deel aan onze café prisonreeksen of surf naar de website van één van partners.
Partners:
